Ne yaparım
Psikiyatrinin temeli ilaç tedavileridir. Her uzman bu konuda
yetkin olarak mezun olur. Ruhsal sorunlarda belli hastalıklarda ilaçları uygun
kullanmak önemli, hatta hayati olabilir, ancak çoğu durumda ilaçlarımız sadece
yardımcıdır. Devlet hastanesinde çalışırken hep kendi kendime biraz daha
zamanım olsa görüşme yaparken görüştüğüm hastalarımın belki yarısında ilaca
ihtiyaç olmayacak derdim. Zaman kısıtlı olduğunda ilaç tedavileri bazen %100
gerekli olmasa da yardımcımız olarak başvurduğumuz şeylerdir (ancak bazı
durumlarda %100 gereklidir, yanlış anlaşılmasın). Eğer zamanımız yeterliyse tedavi için terapi
en değerli aracımız, yine de bazen ilaçlarla desteklemek bu süreci
kolaylaştırabilir. Eğer terapi gerekliyse nasıl bir terapi gerektiğini
görüştüğümüzde planlarız. Bazen bilişsel davranışçı terapidir uygun olan, bazen
destekleyici, bazen dinamik yönelimli, bazen çözüm odaklıdır, bazen cinsel
terapidir, bazen çift terapisi, bazen ergoterapi. Ergoterapi yeni bir kavram;
direk bir terapi metodu değil de daha çok rehabilitasyonun bir kolu aslında. Bu
saydığım terapi yöntemleri grup terapileri ya da bireysel terapiler şeklinde
uygulanabilir. Hepsine yönelik bilgi birikimim uzun yıllar içinde eğitimler,
okumalar ve deneyimlerle edinilmiştir.
Nasıl yaparım
Önce durumu değerlendirmek lazım. Sorunu tanımlamak. Bu bir
hastalık mı, değil mi, ne kadarı çözülebilir, nasıl çözülür ya da çözülmez mi. Sonra bir plan sunmak. Hiç çekinmem
olmayacaksa olmaz derim. Tam düzelmez derim. Oluru varsa ama, birlikte
çalışırız. Bazı durumlarda ilaçların etkisini beklemek gerekir, en az 15 gündür
bu süre bazen birkaç ay sürebilir. Bazı durumlarda ise terapi ya tek başına ya
da ilaçla birlikte olabilir. Terapiler
ilaç gibi değildir, bir tane al ve iyileş. Terapi kişide yeni öğrenmeleri
sağlar, hayatına katacağı yeni davranışlar ve düşünceler getirir. Ama çarpım
tablosunu bir günde öğrenmediniz, üzerinde çalışmanız gerekti. Biz de birlikte
çalışacağız bu yeni bakış açılarını öğrenebilmeniz için. Bir öğretmen gibi
düşünün. Tek başına anlamı yoktur. Öğrenci de çalışırsa, birlikte iyi bir ekip
olurlar. Bazen birkaç görüşme
yeterlidir. Bazen yıllar yetmez. Ama merak etmeyin çoğu zaman yıllar kadar uzun
değildir terapilerimiz. Bunu da önden konuşuruz. Tahmini bir süre belirleriz.
Bazen daha kısa sürer, bazen daha uzun.
Ne zaman bana
gelmelisiniz
Herkesin bir psikoloğa ihtiyacı var derler ya yoktur.
İnsanoğlu düşündüğümüzden güçlüdür ve çoğu zaman zorluklarla baş etmek için bir
yol bulur. Bu yol her kişi için farklı olabilir. Bu farklılıkları hastalık ya
da anormallik olarak tanımlamıyoruz çoğu zaman.
Ama bazen baş edemediğimiz durumlar olabilir ya da baş etme
yöntemlerimiz sağlıklı yöntemler olmayabilir ve asıl hayatımızı zora sokan da
bu olabilir. Bu tür durumlarda bana gelmelisiniz.
Bazı durumlarda ise grip gibi ya da şeker hastalığı gibi bedenimizi
etkileyen hastalıklara benzer beyin hastalıkları olabilir. Grip olduğunuzda
bunu ateşlenmenizden boğazınızın ağrımasından bilirsiniz, ama depresyonunuz
varsa mutsuz hissettiğinizde içinizden hiçbir şey yapmak gelmediğinde bunu bir
hastalık gibi görmeyebilirsiniz. Bu tür hastalıklarda tedavinin olmaması durumu
daha da kötüleştirerek hayatınızı çekilmez hale getirebilir. Bu tür durumların
varlığını tespit etmek ve tedavisi için bana gelmelisiniz.
Son olarak; bazen her şey
yolundadır ama aile içinde bazı hastalıklar nedeniyle kalıtsal
olabilecek bir ruhsal hastalık riski söz konusuysa, çocuklarınızla, eşinizle ve
çevrenizdekilerle daha iyi bir iletişim içinde olmak istiyorsanız, ruhsal
hastalıklardan korunmak için neler yapabileceğinizi öğrenmek istiyorsanız,
kendinizi daha iyi tanımak ve hayatınızda kendinize dair bir değişiklik yapmak
istiyorsanız bir bilene danışmak uygun olabilir.
Tedaviye ihtiyaç duyabileceğiniz
psikiyatrik hastalıklar:
Depresyon
obsesif kompulsif bozukluk
panik bozukluk
anksiyete ( kaygı) bozukluğu
bipolar duygudurum bozukluğu ( manik-depresif)
psikoz ( şizofreni ve benzeri hastalıklar)
yeme bozuklukları ( blumia/ anoreksiya)
cinsel işlev bozuklukları ( vajinismus, erken boşalma)
Peki bu
hastalıklardan birinin sizde olduğunu nerden bilebilirsiniz?
Normalden farklı bir durum yaşıyorsanız, hayatınızda bir
şeylerin eskisi gibi olmadığını fark ediyorsanız ya da çevrenizdekiler sizdeki
değişikliği fark edip bunu belirtiyorsa en azından yukarıdaki hastalıklardan
birinin olup olmadığını öğrenmek için bana gelmelisiniz.
İnternette pek çok yanlış bilgi dolaşmakta bu nedenle ne tür
bir hastalığınız olduğunu tahmin ediyor olabilirsiniz , ya da bu konuda ön
araştırma yapmış olabilirsiniz, ama bu konuda deneyimi olan birine danışmak yine de en doğru yol olacaktır.
Biraz açalım;
Baş edemediğiniz
durumlar neleri kapsar?
Aile içi sorunlar; bu eşinizle, onun ailesiyle ya da
çocuğunuzla ilgili olabilir.
Öfke; öfkelenmek diğer duygularımızdan farklı değildir,
ancak kontrol edemediğinizde hayatınızda
sorunlara yol açabilir
Baygınlık ve panik durumları; hayatımızda bizi rahatsız eden
durumlarla baş etmekte zorlandığımızda baygınlıklar ve nefes darlığı gibi
durumlar ortaya çıkabilir, biz buna konversiyon diyoruz, yani psikolojik
sıkıntıların bedensel belirtilere dönüşmesi, zaman zaman acile gitme gereği
duyulabilir bunun için, ama arka plandaki sorunların çözümü olmadan geçmesi pek
kolay değildir.
Ekonomik sorunlar, tabii ki bana gelmek bunu tam olarak
çözmez ama bazen bunlar o kadar ağır gelir ki baş etmek çok zorlaşabilir.
Birlikte üzerinde çalışmak bu süreci daha kolay yönetebilmenize yardımcı
olabilir.
Stresli dönemler; bir sınava hazırlanmak, evlenmek,
boşanmak, çocuk sahibi olmak gibi sizi sıkıntıya sokabilecek ve baş
edemediğinizi fark ettiğiniz durumlar.
Hayatınızda sizi etkileyen durumlar; kaza geçirmek,
sevdiğiniz birini kaybetmek, tacize ya da tecavüze uğramak, deprem gibi
afetleri yaşamak, ya da hayatınızda sizi çok etkileyen olayların olması.
Bedensel hastalıklar; alakası yok gibi görünebilir ama bazı
durumlar psikolojik durumunuzla çok ilişkili olabilir. Epilepsi olmadığından
emin olduğunuz, stresle tetiklenen baygınlıklar, stresle ortaya çıkan tansiyon,
şeker hastalıkları, cilt hastalıkları, stresle artan mide ve bağırsak
hastalıkları.
